Paslanmaz Çelik: Nedir ve Neden Tercih Edilir?
Paslanmaz çelik, korozyona karşı gösterdiği olağanüstü direnç ile tanımlanan, demir bazlı bir alaşımdır. Bu benzersiz özelliğini, alaşımındaki minimum %10.5 oranındaki Krom (Cr) elementine borçludur. Krom, çeliğin yüzeyinde görünmez, yoğun ve kendini onarabilen bir “pasif tabaka” (krom-oksit) oluşturur. Bu tabaka, metalin oksijen ve nemle temasını keserek oksitlenmeyi (paslanmayı) engeller.
Bu malzemenin sunduğu avantajlar, onu modern endüstrinin temel taşlarından biri yapar. Hijyenik yüzey yapısı, gıda ve tıp sektörlerinde vazgeçilmez olmasını sağlarken, yapısal dayanıklılığı ve estetik görünümü mimari uygulamalarda ön plana çıkmasına neden olur. Uzun servis ömrü ve minimum bakım ihtiyacı, onu uzun vadede en ekonomik çözümlerden biri haline getirir.
Paslanmaz Çeliğin Temel Avantajları
- Üstün Korozyon Direnci: Suya, neme ve birçok kimyasala karşı mükemmel dayanıklılık.
- Hijyenik Yüzey: Gözeneksiz yapısı sayesinde bakteri barındırmaz, kolayca temizlenir ve sterilize edilebilir.
- Isı Dayanımı: Hem çok yüksek (oksidasyon direnci) hem de çok düşük (kriyojenik) sıcaklıklarda mukavemetini korur.
- Estetik ve Modern Görünüm: Parlak, mat (satineli) veya fırçalanmış yüzey seçenekleriyle mimari projelere değer katar.
- Dayanıklılık ve Uzun Ömür: Aşınmaya, darbelere ve yıpranmaya karşı yüksek direnç gösterir.
- Kolay İşlenebilirlik: Kaynak, kesim ve şekillendirme işlemlerine uygundur.
Paslanmaz Çelik Türleri ve Kaliteleri (AISI)
Paslanmaz çelik, tek bir malzeme değildir; alaşımındaki elementlerin (Nikel, Molibden, Karbon vb.) oranlarına göre yüzlerce farklı kalitede üretilir. Bu kaliteler, malzemenin mekanik özelliklerini, korozyon direncini ve maliyetini doğrudan belirler. Piyasada en yaygın olarak bilinen 4 ana aile bulunmaktadır.
| Ana Tür (Yapı) | Popüler Kaliteler | Açıklama ve Temel Özellikler | Yaygın Kullanım Alanları |
|---|---|---|---|
| Austenitik | 304, 304L, 316, 316L, 321 | En yaygın gruptur (%70 pazar payı). Nikel içerir, manyetik değildir. Mükemmel korozyon direnci, hijyen ve şekillendirilebilirlik sunar. | Gıda işleme, mutfak eşyaları (evye, tencere), kimya tesisleri, mimari kaplamalar, medikal implantlar. |
| Ferritik | 430, 409, 444 | Nikel içermez (veya çok az içerir), manyetiktir (mıknatıs tutar). Orta düzeyde korozyon direnci sunar ve 304’e göre daha ekonomiktir. | Otomotiv egzoz sistemleri, ev aletleri (bulaşık makinesi, buzdolabı), iç mekan dekorasyonu, asansör kabinleri. |
| Martensitik | 410, 420 | Yüksek karbon içeriğine sahiptir, ısıl işlemle sertleştirilebilir. Çok yüksek sertlik ve aşınma direnci sunar. Manyetiktir. | Kesici aletler (bıçaklar), cerrahi aletler, valfler, türbin kanatları, mühendislik parçaları. |
| Duplex (Dubleks) | 2205, 2507 | Hem austenitik hem de ferritik yapıyı birleştirir. Çok yüksek mukavemet ve 316’dan bile daha iyi klorür korozyon direnci sunar. | Petrol ve gaz boru hatları, offshore platformlar, kimyasal tankerler, arıtma tesisleri, köprüler. |
Güncel Paslanmaz Çelik Plaka Fiyatları ve Ağırlık Hesaplama
Paslanmaz çelik fiyatları, malzemenin kalitesine (içerdiği Nikel, Molibden gibi elementlere), kalınlığına ve yüzey özelliklerine göre değişir. Fiyatlandırma, Londra Metal Borsası’ndaki (LME) hammadde maliyetlerine bağlı olarak USD/kg üzerinden yapılır. Aşağıdaki tablolar, en yaygın kaliteler için tahmini plaka ağırlıklarını ve net plaka maliyetlerini göstermektedir.
Önemli Fiyat Notu
Verilen 304 Kalite 0.50mm ($2.9/kg) ve 2.00mm ($2.6/kg) fiyatları baz alınarak diğer kaliteler için tahmini bir fiyatlandırma yapılmıştır. Bu rakamlar, sipariş miktarına (tonaj) ve anlık kur değişimlerine göre farklılık gösterebilir. Net fiyatlar için lütfen teklif alınız.
Ağırlık Hesaplama Formülü: Plaka Ağırlığı (kg) = En (m) x Boy (m) x Kalınlık (mm) x Yoğunluk (örn: 304 için ~7.93)
430 Kalite Paslanmaz Plaka (Ferritik – Manyetik)
Nikel içermediği için en ekonomik seçenektir. Genellikle iç mekan ve dekoratif uygulamalarda kullanılır. (Yoğunluk: ~7.7 g/cm³)
| Kalınlık (mm) | Standart Ebat (mm) | Plaka Ağırlığı (kg) | Tahmini Fiyat ($/kg) | Net Plaka Fiyatı (USD) |
|---|---|---|---|---|
| 0.50 mm | 1000 x 2000 | ~ 7.70 kg | ~ $2.40 | ~ $18.48 |
| 1.00 mm | 1250 x 2500 | ~ 24.06 kg | ~ $2.10 | ~ $50.53 |
| 2.00 mm | 1250 x 2500 | ~ 48.12 kg | ~ $1.90 | ~ $91.43 |
304 Kalite Paslanmaz Plaka (Austenitik – Standart)
Piyasada en çok kullanılan kalitedir. Gıda uyumluluğu ve genel korozyon direnci yüksektir. (Yoğunluk: ~7.93 g/cm³)
| Kalınlık (mm) | Standart Ebat (mm) | Plaka Ağırlığı (kg) | Güncel Fiyat ($/kg) | Net Plaka Fiyatı (USD) |
|---|---|---|---|---|
| 0.50 mm | 1000 x 2000 | ~ 7.93 kg | $2.90 | ~ $22.99 |
| 1.00 mm | 1250 x 2500 | ~ 24.78 kg | ~ $2.75 | ~ $68.15 |
| 2.00 mm | 1250 x 2500 | ~ 49.56 kg | $2.60 | ~ $128.86 |
| 3.00 mm | 1500 x 3000 | ~ 107.05 kg | ~ $2.55 | ~ $273.00 |
316 Kalite Paslanmaz Plaka (Austenitik – Ekstra Dirençli)
İçeriğindeki Molibden (Mo) sayesinde tuzlu suya, asitlere ve klorüre karşı ekstra dayanıklıdır. (Yoğunluk: ~7.93 g/cm³)
| Kalınlık (mm) | Standart Ebat (mm) | Plaka Ağırlığı (kg) | Tahmini Fiyat ($/kg) | Net Plaka Fiyatı (USD) |
|---|---|---|---|---|
| 1.00 mm | 1250 x 2500 | ~ 24.78 kg | ~ $4.00 | ~ $99.12 |
| 2.00 mm | 1250 x 2500 | ~ 49.56 kg | ~ $3.80 | ~ $188.33 |
| 3.00 mm | 1500 x 3000 | ~ 107.05 kg | ~ $3.70 | ~ $396.09 |
Paslanmaz Çelik Nerelerde Kullanılır?
Paslanmaz çeliğin hijyenik yapısı, korozyon direnci ve estetik görünümü, onu neredeyse her sektör için tercih edilen bir malzeme haline getirir. Doğru kalitenin seçilmesi, projenin ömrü ve maliyeti için kritik öneme sahiptir.
- Gıda Sanayi ve Mutfak: Gıda işleme tesisleri, depolama tankları (süt, şarap), evyeler, restoran mutfakları, çatal-bıçak takımları. (Genellikle 304 Kalite)
- İnşaat ve Mimari: Dış cephe kaplamaları, asansör kabinleri, merdiven korkulukları, kolon giydirme, modern mimari projeler. (Genellikle 304 veya 430 Kalite)
- Medikal ve İlaç Sanayi: Cerrahi aletler, ameliyathane ekipmanları, sterilizasyon üniteleri, medikal implantlar. (Genellikle 316L veya 420 Kalite)
- Otomotiv Endüstrisi: Egzoz sistemleri, dekoratif trim parçaları, yakıt tankları. (Genellikle 430 veya 409 Kalite)
- Kimya ve Denizcilik: Kimyasal depolama tankerleri, boru hatları, yat ve gemi ekipmanları, tuzlu sudan etkilenen alanlar. (Zorunlu olarak 316 Kalite)
- Enerji ve Ağır Sanayi: Petrol ve gaz platformları, ısı eşanjörleri, basınçlı kaplar. (Genellikle Duplex Kalite)
Korozyon Direnci: Paslanmaz Çeliğin Sırrı
Paslanmaz çeliğin “paslanmaz” olarak anılmasının temel nedeni, alaşımındaki Krom (Cr) elementidir. Bu element, çelik yüzeyinde oksijenle temas ettiğinde, gözle görülmeyen, son derece ince (birkaç atom kalınlığında) ancak çok yoğun bir “pasif tabaka” (Krom-Oksit) oluşturur.
Bu pasif tabaka, metalin altındaki demirin oksijen ve su ile temasını fiziksel olarak engeller. Bu tabakanın en mucizevi özelliği “kendi kendini onarabilmesidir”. Yüzey çizildiğinde veya kesildiğinde, açıkta kalan krom havayla anında yeniden reaksiyona girer ve bu koruyucu filmi saniyeler içinde onarır. Bu sayede malzeme, boya veya kaplamaya ihtiyaç duymadan yıllarca korozyona karşı dayanıklı kalır.
304 ve 316 Arasındaki Direnç Farkı: 304 kalite standart korozyona (su, nem) dayanıklıdır. Ancak 316 kalite, içerdiği ekstra Molibden (Mo) elementi sayesinde klorür (tuz, deniz suyu, asidik çözeltiler) içeren ortamlara karşı da üstün bir koruma sağlar. Bu nedenle marinalarda, kimya tesislerinde ve kıyı bölgelerinde 316 kalite zorunludur.
Paslanmaz Çelik İşleme Yöntemleri
Paslanmaz çeliğin üstün özelliklerini koruyabilmesi için işleme süreçlerinin doğru tekniklerle yapılması şarttır. Hatalı uygulamalar, malzemenin korozyon direncine kalıcı olarak zarar verebilir.
Başlıca İşleme Teknikleri
- Kesme: Lazer kesim, plazma kesim ve su jeti (waterjet) en yaygın yöntemlerdir. Lazer, pürüzsüz bir kenar sağlarken; su jeti, malzemenin ısıl yapısını hiç bozmadığı için tercih edilir.
- Şekillendirme: Abkant preslerde bükme, silindirlerde kıvırma ve preslerle soğuk şekillendirme. Paslanmaz çelik, standart çeliğe göre daha fazla “geri yaylanır” (springback) ve daha hızlı sertleşir.
- Kaynak: TIG (Argon) kaynağı, en temiz ve kaliteli birleştirme yöntemidir. MIG kaynağı ise daha hızlıdır. Kaynak sonrası oluşan “yanık” bölgenin (ısıdan etkilenen bölge) mutlaka temizlenmesi ve “pasivasyon” işlemine tabi tutulması gerekir.
- Yüzey İşleme: “2B” (mat) yüzeyin yanı sıra, “4N” (satineli/fırçalanmış) veya “BA” (parlak) yüzeyler de mevcuttur. Taşlama ve polisaj ile yüzey kalitesi artırılabilir.
Kritik Uyarı: Demir Kirlenmesi (Kontaminasyon)
Paslanmaz çeliği işlerken kullanılan aletler (tel fırça, zımpara, matkap ucu, kesme diski) ASLA daha önce normal (karbon) demir üzerinde kullanılmış olmamalıdır. Normal demir parçacıkları paslanmaz yüzeye yapışır (“kirlenme”) ve o noktadan paslanmayı başlatır. Paslanmaz çelik her zaman temiz ve ayrılmış aletlerle işlenmelidir.
Türkiye’nin Her Noktasına Hızlı Sevkiyat
Stoklarımızdaki 304, 316 ve 430 kalite paslanmaz çelik plaka, boru ve profil malzemelerini, anlaşmalı lojistik ağımızla Türkiye’nin 81 iline hızlı ve güvenli bir şekilde sevk etmekteyiz. Başlıca sevkiyat yaptığımız iller:
Marmara Bölgesi
- İstanbul
- Kocaeli
- Bursa
- Sakarya
- Tekirdağ
- Edirne
- Balıkesir
- Çanakkale
- Yalova
Ege Bölgesi
- İzmir
- Manisa
- Aydın
- Denizli
- Muğla
- Afyonkarahisar
- Kütahya
- Uşak
Akdeniz Bölgesi
- Antalya
- Adana
- Mersin
- Hatay
- Kahramanmaraş
- Isparta
- Osmaniye
- Burdur
İç Anadolu Bölgesi
- Ankara
- Konya
- Kayseri
- Eskişehir
- Sivas
- Niğde
- Aksaray
- Karaman
- Kırıkkale
Karadeniz Bölgesi
- Samsun
- Trabzon
- Zonguldak
- Ordu
- Giresun
- Rize
- Bolu
- Düzce
- Artvin
Doğu & Güneydoğu
- Gaziantep
- Diyarbakır
- Şanlıurfa
- Malatya
- Erzurum
- Van
- Elazığ
- Batman
- Mardin
Stoktan Güncel Fiyat Teklifi Alın!
Projenize özel paslanmaz çelik ihtiyaçlarınız (levha, boru, profil) için uzman ekibimizden danışmanlık ve güncel USD fiyat teklifi alın.
Hemen Ara (Telefon) 0216 545 60 00 Hızlı Teklif (WhatsApp) 0216 545 60 00